Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Evden Eve Nakliyatı İlgilendiren Bazı Maddeler

  Bu yazımızda Karayolu Taşıma Yönetmeliğinden, Evden Eve Nakliyat Sektörünü ilgilendiren bazı kesitler alıp onlardan bir bütün oluşturmaya çalışacağım. Bildiğiniz gibi ülkelerin mevzuatlarını hazırlayanlar onu anlaşılmaz yapmak için özel çaba gösterirler. Değilse bu kadar çok danışman, avukat ve mali müşavir nasıl para kazanacak? Zaten mevzuatı yazanlar da genellikle bu avukat, müşavir takımı olmuyor mu? Mevzuatı gözden geçirip bizi ilgilendiren kısımlarının kısmi bir özetini yaparsak belki bu sektörde faaliyet göstermekte olanlara biraz faydamız dokunabilir. 

                KARAYOLU TAŞIMA YÖNETMELİĞİ

Resmi Gazete Tarihi: 11.06.2009 Resmi Gazete Sayısı: 27255

Amaç

MADDE 1: Bu Yönetmeliğin amacı, karayolu taşımacılık faaliyetlerini ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek; taşımacılık faaliyetlerinde düzeni ve güvenliği sağlamak; taşımacı, acente, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, terminal işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği ve benzeri taşımacılık faaliyetleri için mali yeterlilik, mesleki yeterlilik, mesleki saygınlık ilkelerine uygun olarak pazara giriş şartları ile bu faaliyetlerde bulunanların, gönderenlerin, yolcuların, çalışanların haklarını, sorumluluklarını, yükümlülüklerini tespit etmek; taşımacılık faaliyetlerinde istihdam edilenler ile taşımacılık faaliyetlerinde yararlanılan taşıt, araç, gereç, yapı, tesis ve benzerlerinin niteliklerini belirlemek; karayolu taşımalarının diğer taşıma sistemleriyle birlikte ve birbirlerini tamamlayıcı olarak hizmet vermesini, denetimini ve mevcut imkânların daha yararlı bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır.

Bazı Tanımlar:

Özmal Taşıt: Araç tescil belgesinde yetki belgesi sahibi adına kayıtlı taşıtı,

Gabari: Yüklü veya yüksüz araçların uzunluk, genişlik ve yüksekliklerinin azami sınırlarını belirleyen ölçüleri,

Kamyon: İzin verilen azami yüklü ağırlığı 3500 kilogramdan fazla olan ve eşya taşımak için imal edilmiş motorlu taşıtı,

Kamyonet: İzin verilen azami yüklü ağırlığı 3500 kilogramı geçmeyen ve eşya taşımak için imal edilmiş motorlu taşıtı,

Taşıma Senedi: Eşya ve kargo taşımalarında gönderen ile yetki belgesi sahibi arasında akdedilen, ilgili diğer mevzuat ve bu Yönetmelikle belirlenen bilgileri ihtiva eden sözleşme belgesi veya bu tür bir sözleşmede bulunması gereken bilgileri ihtiva etmesi halinde taşıma senedi yerine geçecek olan taşıma faturası, taşıma irsaliyesi veya irsaliyeli taşıma faturasını,

 Taşıt Belgesi: Yetki belgesi sahibinin kullanacağı taşıtların niteliğini ve sayısını liste halinde gösteren, yetki belgesinden ayrı ve yetki belgesinin eki olarak düzenlenen belgeyi,

Taşıt Kartı: Bir taşıtın yalnız bir yetki belgesinde kayıtlı olduğunu ve bu yetki belgesi altında çalıştırılabileceğini gösteren belgeyi,

Yetki Belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında bir faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,

Yetki belgesi alma zorunluluğu

MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.

Karayolu Taşıma Yönetmeliğinden anladığım kadarıyla C3 ve K3 Yetki Belgesi alanlar evden eve nakliyat ve büro taşımacılığı yapabiliyorlar. Nitekim C3 ve K3 Yetki Belgelerinin Yönetmelikteki tanımları tam tamına aynıdır. Fark nerede? Farkı yetki belgelerini almak için öngörülen şartlarda bulmak mümkün. Yetki Belgeleri Ücret Tablosundaki tanımlara baktığımızda farkın daha da belirgin bir şekilde tanımlandığı görülmektedir. Bu tanıma göre C3 Yetki Belgesinin yurt içine ilave olarak Uluslararası Ev ve Büro Taşımacılığını da içerdiği anlaşılmaktadır.

C3 Yetki Belgesi: Ticari amaçla uluslararası ve yurt içi ev ve büro eşyası taşımacılığı yapacaklara,.

K3 Yetki Belgesi: Ticari amaçla ev ve büro eşyası taşımacılığı yapacaklara verilir.

Yetki belgesi almanın veya yenilemenin özel şartları

MADDE 13

C3 Yetki Belgesi için başvuranların, ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş eşya taşımaya mahsus en az 3 adet özmal birim taşıta sahip olması, özmal çekici cinsi taşıtlarının katar ağırlıkları ile özmal kamyon cinsi taşıtlarının azami yüklü ağırlıkları toplamının 75 tondan az olmaması ve 25.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.

K3 Yetki Belgesi için başvuranların, ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş eşya taşımaya mahsus en az 2 adet özmal birim taşıta sahip olması, özmal çekici cinsi taşıtlarının katar ağırlıkları ile özmal kamyon ve özmal kamyonet cinsi taşıtlarının azami yüklü ağırlıkları toplamının 45 tondan az olmaması ve 5.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.

2014 Ücret Tarifesi

Uluslararası ve Yurtiçi Ev/Büro Eşyası Taşımacılığı             C3           17.594 TL

Yurtiçi Ticari Ev/Büro Eşyası Taşımacılığı                                K3           8.796 TL

Taşıtlarda taşıt kartı bulundurma zorunluluğu ve taşıt kartında yer alacak bilgiler

MADDE 29 – (1) Yetki belgesi sahipleri, taşıt kartlarının asıllarını taşıtlarında bulundurmak zorundadırlar.

(2) Taşıt kartları düzenlenirken, taşıt kartına, yetki belgesi sahibinin ticari unvanı, yetki belgesinin türü ve numarası, taşıt kartının geçerlilik süresinin başlangıç ve bitiş tarihi, taşıtın plakası, markası, cinsi, modeli, rengi ve benzeri bilgiler yazılır.

Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 13. Maddesinde C3 ve K3 Yetki Belgeleri için aranılan 75 ton ve 45 ton özmal kamyon kapasitesi şu anda evden eve nakliyat piyasasında faaliyet göstermekte olan firmaların 98%’nin ulaşamayacağı bir kapasite düzeyidir. Ayrıca C3 için 25.000 TL ve K3 için aranılan 5.000 TL sermaye şartları da realiteden uzak rakamlardır. Bu paralarla o kadar kamyonun tekerleğini bile almak mümkün değildir.

Bakanlığın kapasite düzeylerini bu kadar yukarıda tutmasının arkasındaki rasyonel nedeni anlama yeteneği bende yok. Ulaştırma bakanlığının yayınladığı istatistiklere baktığımız zaman Türkiye’de Ağustos 2014 itibariyle sadece 9 adet C3 ve 749 K3 Yetki Belgesi bulunduğu görülmektedir. Devletimizin bu düzenlemesi küçük nakliye firmalarının yasal bir zeminde çalışabilmek için gidip yeterli kapasitesi olan firmalara ücret ödeyerek sözleşme ile Yetki Belgesi üzerime taşıt kartı almalarına yol açmaktadır. Ulaştırma Bakanlığı Yetkilileri özellikle K3 Yetki Belgelerinin üzerine kayıtlı taşıt kartları sayısına bakarak bu durumu rahatlıkla tespit edebilirler. Hâlbuki makul bir kapasite şartı olsa küçük kapasiteli evden eve nakliyat firmaları da Yetki Belgesi alabilecek ödenen ücretlerde devletin kasasına girecektir.

Devlet Otoritesinin amacı bu sektöre girişin bariyerini yükseltmek ve arzı kısıtlama ise bu durumda bir Yetki Belgesi üzerine tescil edilen taşıt kartı sayısına mutlaka kısıtlama getirmesi gerekmektedir. Mevcut durumda yetki belgesi sahiplerine bir rant kapısı açılmış olunmaktadır. Bu mevzuat altyapısı ile K3 Yetki Belgesinin içi boşaltılmış belge anlamsız hale getirilmiştir. K3 Yetki Belgesi almak zor ancak belgenin üzerine araç taşıt kartı almak tamamen serbesttir. Piyasada K3 Yetki Belgemiz var diye caka satan evden eve nakliyat firmalarının 98%’nin aslında bir Yetki Belgesinin olmadığı ancak araçlarının araç kartının bulunabileceğini not etmemiz gerekir.

Madde: 43/10) C2, C3, K1, K3, L türü, N türü ve R türü yetki belgesi sahipleri; eşya taşımalarında teslim alma noktası ile teslim etme noktası arasında makul bir taşıma ve teslimat süresi taahhüdünde bulunmak ve taahhüt ettikleri süre içinde eşyayı yerine ve alıcısına ulaştırmakla yükümlüdürler.

Evden eve nakliyat firmalarının müşterileri ile yaptıkları sözleşmelerin bu maddenin ruhuna uygun olarak hazırlanması önemlidir. Enakliyat’ın evden eve nakliye sözleşmesi teslim tarihi bulunmaktadır. Bu tarih koşuluna uymayan nakliyecilerin Karayolları Taşıma Yönetmeliği ihlal ettiklerini bilmeleri gerekir. Evden eve nakliyat yapacak tüketicilerin de özellikle şehirlerarası taşınmalarda mutlaka sözleşme ve sigorta yapmaları kendilerinin yararına olacaktır.